Nasi Klienci często zadają nam pytanie – jak przekazać nieruchomość z rodziców na dziecko? Jednym z takich rozwiązań jest zawarcie umowy dożywocia, która chroni darczyńców (np. rodziców), a także obdarowanego (np. syna) przed ewentualnym roszczeniem o zachowek.

Pytanie do adwokata – w jaki sposób umowa dożywocia chroni darczyńców? Obdarowany (np. syn) z tytułu umowy dożywocia zobowiązany jest względem darczyńcy bądź darczyńców (np. rodziców), w szczególności do:

1. dostarczania rodzicom wody i wyżywienia, w tym codziennego zapewniania ciepłych posiłków,
2. dostarczania rodzicom ubrania,
3. prasowania odzieży i jej prania,
4. sprzątania gospodarstwa,
5. zapewniania we wspólnym gospodarstwie na własny koszt światła i opału,
6. ponoszenia wszelkich kosztów związanych z utrzymaniem gospodarstwa, a w tym kosztów wody, gazu, energii, ogrzewania,
7. remontowania gospodarstwa, aby jego stan nie uległ pogorszeniu,
8. służenia rodzicom w ich codziennych potrzebach,
9. pielęgnowania rodziców w chorobie, a w tym zawożenia na konsultacje do lekarza i szpitala,
10. zakupu chorym rodzicom leków i środków sanitarnych, w zależności od ich potrzeb i zaleceń lekarza,
11. sprawienia rodzicom pogrzebu na własny koszt.

W razie naruszenia przez obdarowanego (np. syna) obowiązków, które zobowiązał się wypełnić względem darczyńców (np. rodziców) w zamian za przepisanie na niego gospodarstwa, możliwe jest:

1. rozwiązanie przez Sąd umowy darowizny z obowiązkiem natychmiastowego zwrotu własności gospodarstwa na rzecz rodziców,
2. zamiany przez Sąd umowy dożywocia na co miesięczną rentę w wysokości nie mniejszej niż 1200 zł płatnej przez obradowanego na rzecz darczyńców (np. syna na rzecz rodziców).

Sąd może rozwiązać umowę dożywocia bez względu na czas, jaki upłynął od jej zawarcia. Wystarczy, że między obdarowanym synem a rodzicami są złe stosunki. Dla zamiany umowy dożywocia na rentę albo jej rozwiązania obojętne są przyczyny konfliktu i to, która strona zawiniła, wystarczy ustalenie, że umowa dożywocia nie jest wykonywana przez syna. Krzywdzenie dożywotników (rodziców), rażąca niewdzięczność obdarowanego syna, negatywne nastawienie syna do rodziców i nie wykonywanie wyżej wskazanych obowiązków, należy uznać za uzasadnioną przyczynę rozwiązania umowy dożywocia.

W przypadku rozwiązania umowy dożywocia, dożywotnicy (rodzice) mogą domagać się od obdarowanego (syna) przekazania wszystkich zaległych świadczeń, które nie były im dostarczone, a w tym poniesionych kosztów jedzenia, leków, opału i innych.

Na marginesie wskazać należy, że krzywdzenie dożywotnika (rodzica) wypełnia znamiona przestępstwa znęcania się, które podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

Podstawa prawna:

1. Art. 908 Kodeksu cywilnego,
2. Art. 913 Kodeksu cywilnego,
3. Art. 207 Kodeksu karnego.

Adwokat Joanna Susło
KJS Legal Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu