Jaka płaca za godziny nocne?

Pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę. Stawka godzinowa jest różna dla każdego miesiąca i roku.

Tytułem przykładu, w lipcu 2017 r. dodatek do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej wynosił: 2,38 zł. Jeśli zatem pracownik w tym miesiącu przepracował 24 godziny nocne, to przysługuje mu dodatek w wysokości 57,12 zł (2,38 zł x 24h = 57,12 zł).

Wymiar czasu pracy, inaczej zatrudnienie na pełen etat, 1/2 bądź 1/8 etatu nie ma wpływu na wysokość dodatku. Jeśli jednak pracownik przepracował np. tylko pół godziny w porze nocnej, to dodatek trzeba ustalić proporcjonalnie.

Sprawę o zapłatę wynagrodzenia za pracę w godzinach nocnych można połączyć ze sprawą o ustalenie istnienia stosunku pracy, w szczególności gdy umowa o pracę została zawarta w formie ustnej, a także sprawą o zapłatę wynagrodzenia za godziny nadliczbowe. Aby żądać ustalenia istnienia stosunku pracy, pracownik będzie musiał udowodnić, że wykonywał pracę oraz, że wykonywana praca miała cechy umowy o pracę. Zachęcamy, aby najpierw poznać różnice między umową o pracę a umową zlecenia, o których pisaliśmy w jednym z naszych artykułów.

Sprawa o zapłatę zaległego dodatku za godziny nocne jest dla pracownika bezpłatna (brak wpisu sądowego na start), jeśli wartość dochodzonych świadczeń nie przekracza 50 tysięcy złotych brutto.

Powództwo w takiej sprawie może być wytoczone wedle wyboru pracownika:

– przed sąd, w którego okręgu praca jest, była lub miała być wykonywana, albo

– przed sąd, w którego okręgu znajduje się zakład pracy albo siedziba pracodawcy.

Adwokat Joanna Susło
KJS Legal Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu

Kiedy mogę żądać ustalenia istnienia stosunku pracy?

Nasi Klienci bardzo często pokazują nam swoje umowy zlecenia / umowy o dzieło i pytają, czy nie powinni mieć zawartej umowy o pracę. Wątpliwości pojawiają się w szczególności wtedy, gdy pracodawca nie płaci za nadgodziny albo godziny nocne. Zdarza się też, że pracownicy zawarli umowę o pracę ustnie, podpisali kilka umów z jednym pracodawcą, bądź świadczyli pracę pomimo upływu terminu końcowego umowy.

W takich sprawach najpierw należy się upewnić, że wykonywana praca ma ustalone w Kodeksie Pracy cechy umowy o pracę. Zachęcamy do zapoznania się z naszym artykułem, który opisuje różnice między umową o pracę a umową zlecenia.

Jeśli praca faktycznie była wykonywana w warunkach właściwych dla umowy o pracę, pracownikowi przysługuje prawo do wystąpienia do Sądu Pracy z żądaniem o ustalenie istnienia stosunku pracy. Sąd w takiej sprawie ustali, czy pracodawca omijał prawo nie zawierając z pracownikami umowy o pracę. Bardzo istotne będzie przedstawienie w toku procesu odpowiedniego materiału dowodowego celem udowodnienia dochodzonego roszczenia.

Warto pamiętać, że sprawę o ustalenie istnienia stosunku pracy można połączyć z pozwem o zapłatę zaległego wynagrodzenia za np. nadgodziny, godziny nocne, ekwiwalent za niewykorzystany urlop, odprawę, nagrodę, itp.

O ile sprawy o roszczenia majątkowe (zaległe wynagrodzenie) są ograniczone 3-letnim terminem przedawnienia, o tyle sprawa o ustalenie istnienia stosunku pracy nie jest ograniczona żadnym terminem i może być wniesiona bez względu na upływ czasu.

Takie postępowanie jest dla pracownika bezpłatne (brak wpisu sądowego na start), jeśli wartość dochodzonych świadczeń nie przekracza 50 tysięcy złotych brutto. Jeśli pracownik żąda w pozwie wyłącznie ustalenia istnienia stosunku pracy, to wartość przedmiotu sporu w takiej sprawie to 12-krotność średniomiesięcznego wynagrodzenia pracownika.

Powództwa w sprawach pracowniczych może być wytoczone wedle wyboru pracownika:

– przed sąd, w którego okręgu praca jest, była lub miała być wykonywana, albo

– przed sąd, w którego okręgu znajduje się zakład pracy albo siedziba pracodawcy.

Adwokat Joanna Susło
KJS Legal Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu

Czy umowę o pracę można zawrzeć ustnie?

Kodeks Pracy przewiduje, że zasadą jest zawieranie umowy o pracę na piśmie. Nie oznacza to jednak, że umowa o pracę zawarta w innej formie – np. ustnie, przez fax, e-mail albo SMS jest nieważna. Taka umowa będzie ważna pod warunkiem, że określa rodzaj pracy oraz wynagrodzenie odpowiadającego tej pracy. Zawarcie tych dwóch elementów w treści umowy – bez względu na jej formę – wystarczy, aby skutecznie zawrzeć umowę o pracę.

Jeśli umowa o pracę nie została zawarta na piśmie, to w takiej sytuacji pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków.

Jeśli pracodawca nie chce potwierdzić pisemnie ustaleń stron, pracownik może zgłosić sprawę do Państwowej Inspekcji Pracy. Nie potwierdzenie na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o pracę jest wykroczeniem, za które pracodawca podlega karze grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł.

Pracownik może również wystąpić do Sądu Pracy z powództwem o ustalenie istnienia stosunku pracy. Aby jednak żądać ustalenia istnienia stosunku pracy, pracownik będzie musiał udowodnić, że wykonywał pracę oraz, że wykonywana praca miała cechy umowy o pracę. Dodatkowo, pracownik będzie musiał przedstawić w Sądzie Pracy dowody na poparcie swojego stanowiska.

Bez względu na powyższe, warto wiedzieć, że w świetle Kodeksu Pracy stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a jeżeli terminu tego nie określono – w dniu zawarcia umowy.

Nadto, pracodawca nie może uchylać od zapłaty wynagrodzenia pracownikowi, powołując się na to, że umowa nie została zawarta w formie pisemnej. Jeśli pomimo polubownego wezwania do zapłaty, pracodawca nie chce uregulować należności, pracownik może złożyć w Sądzie Pracy pozew o zapłatę wynagrodzenia zasadniczego brutto, dodatku za nadgodziny, godziny nocne i inne zaległe świadczenia.

Adwokat Joanna Susło
KJS Legal Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu