« Powrót

Na podstawie art. 991 § 1 Kodeksu cywilnego, zstępnemu, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należy się zachowek w wysokości:

  1. dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by im przypadał przy dziedziczeniu ustawowym – jeżeli uprawiony do zachowku jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawiony jest małoletni,
  2. połowa wartości udziału, który by im przypadał przy dziedziczeniu ustawowym – w innych wypadkach.

Celem instytucji zachowku jest ochrona interesów majątkowych najbliższych członków rodziny (zstępnych, małżonka oraz rodziców spadkodawcy) przez zapewnienie im niezależnie od woli spadkodawcy, a nawet wbrew jego woli, roszczenia pieniężnego odpowiadającego określonemu w powołanym przepisie ułamkowi wartości udziału w spadku, który by im przypadł przy dziedziczeniu ustawowym.

Jeżeli uprawiony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia. W tym miejscu warto wskazać, że jest kilka sytuacji, które wykluczają możliwość dochodzenia zachowku np. umowa o nieodpłatne przekazanie gospodarstwa rolnego następcy zawarta w ramach przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, nie należy do kategorii darowizn, które podlegają zaliczeniu. Przed wytoczeniem sprawy o zachowek, warto skonsultować się z adwokatem co do możliwości jego dochodzenia i ewentualnej wysokości.

Roszczenie o zachowek przedawnia się z upływem pięciu lat od daty otwarcia spadku – czyli od daty śmierci spadkodawcy.

Adwokat Joanna Susło
KJS Legal Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu